لشكر اسطوره ها، یك نفره نیست!
نقدی بر چ حاتمی كیا و عملكرد تلویزیون برای پخش
علی جون: «عزیزان هنرمند! می توانید قهرمان های واقعی را در كنار هم در گروه اسطوره ها نشان دهید. می توانید بدون كشتن یك اسطوره، قهرمان های دیگر را معرفی كنید. لشكر اسطوره ها، لشكر یك نفره نیست. »
به گزارش علی جون به نقل از ایسنا، سلمان اکبری پاکرو، پژوهشگر جنگ و دفاع مقدس، با انتقاد از نحوه پرداختن به برخی شخصیت های نظامی در فیلم سینمایی «چ»، جمله های بالا را می نویسد.
این کارشناس و پژوهشگر با نگارش یادداشتی به بهانه آنچه «پخش بی خود و چندباره فیلم سینمایی «چ» اثر ابراهیم حاتمی کیا» از تلویزیون می خواند، علت این بی خود خواندن را هم چنین توضیح می دهد:
«برایم سؤال است چون شهادت شهید مصطفی چمران در آخرین روز خرداد بوده و حماسه پاوه هم در اواخر مرداد. این پخش نیمه خردادی است که ذهن را آزار می دهد که مبادا صدا و سیما غرضی از این پخش نابهنگام داشته یا مثلاً برابر مصاحبه بزرگی موضع گرفته! نمی دانم و برایم مهم نیست.»
او سپس با طرح این مساله که «برای معرفی اسطوره ها و قهرمانان در عرصه رسانه ای شیوه های مختلفی وجود دارد»، چنین می نویسد: «گاهی هنرمندان برای این کار یک شخصیت مبتکر، خلاق، شجاع و توانمند را در یک جمعیت شکست خورده و فضای آکنده از یأس وارد می کنند و شخصیت جدید، آنجا که از دست کسی کاری بر نمی آید حماسه می آفریند، پرچمدار می شود و یک تنه سرنوشت یک جبهه را تغییر می دهد.
گاهی هم یک قهرمان ماجرا در جمعیت قهرمانان سربرمی آورد و قهرمانی می کند. قهرمان قهرمانان می شود و حماسه را به روش بزرگان و جنگ بزرگان روایت می کند. گاهی اما نویسنده و کارگردان دست خالی و بی اطلاعی خودش را با فداکردن همه اسطوره ها و پهلوانان برای معرفی قهرمان داستانش پر می کند. دشمن را هم ناتوانش می کند که ابهت قهرمان داستان بیشتر به چشم بیاید. شاید بنا بر این است که قهرمان داستانش فقط در هنگام پخش اثر به چشم می آید اما در ذهن ماندگار نمی گردد.»
سلمان اکبری پاکرو با اعتقاد بر اینکه این روش آخر بیشتر مورد استقبال رسانه ملی است، مثال می زند: «نمونه اش ده ها فیلم گونه دفاع مقدس که با حقیقت جنگ و دفاع فرسنگ ها فاصله دارند. آنچه برای من و همه علاقه مندان به مفاهیم ناب دفاع مقدس اهمیت دارد، حقیقت دفاع مقدس است. با تمام احترامی که برای آقای حاتمی کیا و آثار باارزش ایشان قائلم، این اثر را دور از حقیقت می بینم.
به نظر می رسد آقای حاتمی کیا به خاطر آنکه شهید وصالی را ارائه کند، شهید چمران و شهید فلاحی را به مذبح برده و فنایشان کرده است. وگرنه آنها که این دو بزرگوار را می شناسند، می دانند که ترکیب فلاحی-چمران یک ترکیب بسیار موفق جنگ بود. نمونه عملکردشان در آزادسازی پاوه، در سوسنگرد و ده ها موقعیت سخت دیگر ثبت و ضبط است. حاتمی کیا حتی نتوانسته وصالی را هم خوب معرفی نماید. او را فرمانده عصبانی گروهی نشان میدهد که همه نگران و بلاتکلیف، بی هدف به سمت دشمن مهاجم آتش می کنند. نه تاکتیکی در کار است و نه تدبیری، هیچ اقدام خارق العاده ای هم برای قهرمان داستان تدارک ندیده، شاید غرض فقط نشان دادن اعتراض و حرمت شکنی نسبت به چمران و فلاحی باشد.
چمرانِ داستان هم بلاتکلیف است. دست خالی است. چاره ای ندارد که به کار ببندد. کلاً همه در این داستان حاتمی کیا منتظر شکست هستند و در آخر هم که فرمان حمله می رسد، وصالی از عصایی می گوید که امام (ره) بلند کرد اما نمی گوید عصای خمینی که سحر ساحران را شکست، کدام نیروی رزمنده بود. نمی خواهد بگوید که ارتش به فرمان امام(ره) با تمام وجود وارد صحنه شد تا پاوه و مدافعانش را نجات دهد. نمی گوید که همه آن یأس ابتدا تا انتهای داستان چطور تمام شد؟ فقط پیام رادیویی است که صادر می شود و دشمن شکست می خورد! همین. گویا دست مال سرخ ها را صداوسیما شکست داد؛ نه تکاوران نیروی مخصوص و نه عزیزان سپاه و ژاندارمری به پاوه آمدند نه اثری از حضور شهید خلبان کشوری و شهید خلبان نوژه که با کام روزه در آسمان پاوه به شهادت رسید، هیچ یک در «چ» به چشم نمی آیند.»
او در ادامه یادداشت خود چنین می نویسد: «در چ، هم چمران حاتمی کیا(به تعبیر او)، هم فلاحی حاتمی کیا و هم پاوه حاتمی کیا با حقیقت بیگانه هستند. حتی برای بالگردی که سقوط می کند هویت تعریف کرده اما برای خلبان بالگردی که در دل خطر بدون سنگر و سلاح بی مهابا وارد پاوه می شود و تلاش می کند تا به داد رزمندگان برسد، هویتی قائل نیست. ضمن اینکه هلی کوپتر آن هم از نوع بل ۲۱۴ وسیله پرنده ای است بدون زره و بدون جنگ افزار که زهره شیر می خواهد در بین انبوه نیروهای دشمن فرودش بیاورند. »
سلمان اکبری پاکرو دست آخر از جفایی می نویسد که به اعتقاد وی در حق شهید فلاحی در فیلم «چ» رفته است و تصریح می کند: «کسی به جز حاتمی کیا فلاحی را اینگونه ضعیف و ناتوان نمی شناسد (از ساحت شهید و خانواده محترمشان پوزش می طلبم). سرلشکر فلاحی، قبل از انقلاب به درجه سرتیپی رسیده، با این سفارش که این افسر مؤمن را در مسئولیت های فرماندهی نگمارند. رژیم شاه از قدرت ایمان او که در همان زمان هم اعتقاداتش را پنهان نمی کرد می ترسد. آن موقع که فرمانده نیروهای پاسدار صلح ایران در ویتنام است، یک روز پرچم ایران در نیمه راه مانده و بالا نمی رود که نمی رود. فلاحی در سنین میانسالی تاب نمی آورد که پوزخند بیگانه را ببیند؛ پوتین از پای در می آورد و تا بالای میله پرچم می رود که پرچم در نگاه اغیار نیمه برافراشته نباشد. بعد از انقلاب هم فرمانده مورد وثوق و اعتماد امام است.
فلاحی آن وقت که همه ارتشی های درجه بالا در معرض دستگیری و حتی مجازات بی محاکمه مردم و جریان های سیاسی هستند، شجاعانه با لباس و درجه نظامی سرتیپی به محل خدمت می آید و فرماندهی نیروی زمینی را بر عهده می گیرد. قبل از آنکه سلاح در دست بگیرد، با توده ای ها و جریان های سیاسی همچون یک سیاست مدار پخته مباحثه و مناظره می کند و شکستشان می دهد. در قائله کردستان میان مردم کرد می رود؛ بی هراس از گلوله های ناگهان، تنها فرمانده نظامی است که در طول حیات جمهوری اسلامی ایران فرمانده کل قوا بوده؛ هم فرمانده ارتش مقتدر و هم فرمانده سپاه عزیز. فرمانده ای مؤمن، متعهد و کاربلد است که در حضور چمران هم به دستور حضرت امام مباشر ایشان می شود در عملیات سوسنگرد. در خوزستان، در سوسنگرد در مقابل هجوم تانک های دشمن و گلوله توپ می ایستد و خم نمی گردد. نمی لرزد و همان جا که همه نگران سقوط اهوازند، از آرزوهایش برای شکست حصر آبادان می گوید. می داند که دشمن نه اهواز را می تواند بگیرد و نه سوسنگرد را.»
این پژوهشگر جنگ و دفاع مقدس در آخر یادداشت ارسالی خود به ایسنا چنین می نویسد: «یک ناگفته جنگ را هم از یک جنگ نرفته بشنوید، این را از همرزمان فلاحی و صیاد پرسیده و شنیده ام: شهید صیاد شیرازی، ادامه شهید فلاحی است. فرمانده عملیات هایی است که در زمان فلاحی و با هدایت او طراحی شده اند و صیاد این طرح ها را در طریق القدس، فتح المبین و بیت المقدس با فرماندهی شجاعانه اش به ثمر می نشاند. در زمان فرماندهی و حیات فلاحی و با هدایت و شجاعت اوست که سنگین ترین لطمات به وجود دشمن وارد شده، حمله ۱۴۰ فروندی، حمله به اچ ۳ یا همان عملیات الولید، شکست کامل نیروی دریایی دشمن و... باید بگوییم تا اختتام جنگ و در حضور همه بزرگان، همیشه جای خالی یک فلاحی به چشم می آمد.»
منبع: علی جون
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب