گفت وگو با محمود حسینی زاد
پایانی عجیب و غریب برای زخم كاری ؟
به گزارش علی جون محمود حسینی زاد با اشاره به مکان و شخصیت های متفاوت رمان «بیست زخم کاری» و سریال «زخم کاری» درباره اختتام این سریال اظهار داشت: حقیقتا نمی دانم که چطور می خواهند تمام کنند. یعنی من فکر می کنم شاید یک اختتام عجیب و غریب از کار درآید.
به گزارش علی جون به نقل از ایسنا، محمود حسینی زاد، نویسنده کتاب «بیست زخم کاری» که شامگاه جمعه (۲۵ تیرماه) میهمان برنامه «پرانتز باز» رادیو نمایش بود، در گفت وگویی توضیحاتی درباره اقتباس محمدحسین مهدویان از این رمان و ساخت سریالی با نام «زخم کاری» ارائه داد.
این گفت و گو توسط علیرضا بهرامی و به نمایندگی از کارشناسان برنامه «پرانتز باز» انجام و در این برنامه پخش گردید که مشروح آن در ادامه می آید:
تفاوت های سریال با رمان
بعنوان نویسنده اثری که این سریال برمبنای آن ساخته شده آیا تا به این جا از حاصل کار رضایت داشته و نقاط قوت یا ضعف احتمالی آنرا در چه می دانید؟
اگر بخواهیم وجوه تصویری را بین رمان و این سریال برقرار نماییم من خیلی زیاد نمی بینم. چون وقتی رمان یا داستانی را می نویسید روی اجزای آن جزء به جزء فکر می کنید؛ درواقع بر شخصیت سازی ها، فضاسازی ها، مکان های داستان و این مسائل فکر می کنید. ممکنست که یک کارگردان داستان شما را تغییر دهد اما انتظار داریم که آن جزییات دیگر حفظ شده باشد.
ولی در این سریال شخصیت ها هیچ نوع همخوانی با شخصیت های رمان «بیست زخم کاری» ندارند و مکان ها هم اصلا ربطی ندارند و حال و هوای قصه هم به هر حال خیلی گسترده شده و خط اصلی داستان کنار گذاشته شده است. دغدغه اصلی رمان «بیست زخم کاری» پرداختن به یک فساد اقتصادی می باشد که در چندین سال اخیر روی می دهد و می دانیم که این فساد لطمه بسیار شدیدی را به اقتصاد این مملکت زده است و موجب ناامیدی ها، سرخوردگی ها و دل سردی هایی شده که مساله اصلی این رمان است. این فساد گسترده و شبکه ای است و اصطلاحی در ادبیات است که می توان گفت یک شبکه تار عنکبوتی است. به نظر من این بزرگ ترین ضعف سریال است که این شبکه گسترده فساد را به یک خانواده کوچک محدود می کند. خانواده ای که اعضایش طوری انتخاب شده اند که به نظر یک بیننده آگاه، هیچ کدام شان آن قدرت را ندارند تا بتوانند این آل کاپون بازی ها و مافیابازی ها را درآورند. همانطور که گفتم در رمان روی این شخصیت ها کار شده اما در سریال فکر می کنم که یک مقدار سهل انگاری شده است.
برای مثال شخصیت مالکی اصلا و ابدا این شخصیتی نیست که ما می بینیم. جواد عزتی عالی بازی می کند اما شخصیت مالکی کتاب این نیست. مالکی یک شخصیت مقتدر و تحصیل کرده است که می داند دارد چه کار می کند و به کار خودش آگاه است. با همسرش تعاملی ندارد اما از یک جایی یک سری جادوگر و کولی وارد می شوند و به او سفارش می کنند تا با زنش همکاری کند و از آن جا او با سمیرا همکاری می کند ولی سمیرا در رمان اصلا نقش مقتدری ندارد. این اشکالات کلی به نظر من وجود دارد. مهدویان خط اصلی را حفظ می نماید و من می توانم این را همین جا به شما بگویم. درواقع منظورم از حفظ خط اصلی داستان، وقایع آنست، نه خط اصلی اقتصاد فاسد. حفظ وقایع کار خیلی خوبی است و به نظر من یکی از عوامل موفقیت این سریال برای بیننده هم همین است. چون سریال های ما بطور معمول سریال های پرگویی هستند، سریال های تصویر ساکن که بی خودی آدم ها به هم نگاه می کنند، اما حفظ خط اصلی داستان سبب شده تا سریال یک تنشی پیدا کند. کتاب ضرباهنگ خیلی تندی دارد و مهدویان آنرا حفظ نموده است. فکر می کنم که این دو عامل در سریال مثبت است و به نظر من سبب شده تا سریال این موفقیت را پیدا کند.
دست باز کارگردان برای اعمال تغییر در رمان
به نظر شما اساسا اقتباس ادبی در سینما چقدر باید به متن وفادار باشد؟
به نظرم دست کارگردان برای تغییراتی که اعمال می کند باز است. رمان «بیست زخم کاری» که راجع به آن صحبت می نماییم برداشت من از «مکبث» اثر شکسپیر است. من شکسپیر را نعل به نعل پیاده نکردم بلکه خط اصلی شکسپیر را گرفته ام و آنرا در این کتاب آورده ام. بدین سبب کارگردان هم کاملا دستش باز است که خط اصلی را بگیرد و تغییرات خودش را بدهد. به نظر من اصلا درست نیست که از یک کارگردان بخواهیم تا کتاب را صفحه به صفحه و کلام به کلام جلو ببرد. برعکس این ماجرا هم امکان دارد، یعنی برای مثال اگر از من بخواهید که از روی سریال «زخم کاری» یک رمان بنویسم، من اصلا نمی توانم تصویر را فریم به فریم روی کاغذ بیاورم. به نظر من دست همه باز است، همچنین که ما هم اکنون این مساله را می بینیم. یعنی خودتان بهتر می دانید که تاکنون چند ده اقتباس از کارهای شکسپیر صورت گرفته است. اقتباس مدرن، اقتباس کلاسیک و اقتباسی که اصلا شاید در ظاهر ربطی به کارهای شکسپیر نداشته باشد اما به نظر من دست باز است. فقط مساله این است که وقتی ما از یک منبع داریم استفاده می نماییم باید تلاش نماییم تا المان های مثبت آن منبع را پیاده نماییم. یعنی برای مثال اگر من بخواهم «اتللو» را به رمان درآورم، دیگر نمی توانم اتللو را سفیدپوست در نظر بگیرم چونکه رنگین پوست بودن اتللو دارد نقش بازی می کند و یا فرضا نمی توانم دزدمونا را دختری فقیر در نظر بگیرم، چونکه پولدار بودن وی در این جا نقش دارد. نمی توانم آن عاملی را که موجب می شود تا حسادت اتللو برانگیخته شود کنار بگذارم و مواردی از این دست. یعنی من باید خطوط اصلی را حفظ کنم.
شما دیده اید که از «رومئو و ژولیت» برداشت های خیلی مدرنی شده ولی آن خط اصلی همیشه حفظ می شود و مهم می باشد. یعنی درباره این سریال که موضوع گفت وگوی ماست من فکر می کنم که می شد المان های کلیدی را در آن آورد و غفلت شده است. یعنی به نظر من کسی که دارد از رمانی استفاده می نماید باید نقاط اوج رمان را پیاده کند. اگر بخواهم مثال عینی تر بزنم بطورمثال برای من صحنه کولی ها خیلی مهم بود که کاملا کنار گذاشته شده است، و یا گفت وگوهایی که در جاده و در ماشین دارند می توانست کارساز باشد که کنار گذاشته شده و یا در همان صفحات اول رمان، رابطه مالکی (البته مالکی اسمش است و او را مالک صدا می زنند) و سمیرا کاملا دقیق توضیح داده می شود. این زن و شوهر یک رابطه کاملا مکانیکی با همدیگر دارند و آن طور نیست که مالک تحت تسلط او باشد و به این شکل نیست که سمیرا یک زن دیوانه باشد که بی خودی هوار بزند و همه این ها دقیقا در دو، سه صفحه اول رمان توضیح داده می شود. یعنی این موارد می توانست به بهتر شدن سریال کمک نماید اما باز من در جواب سوال شما باید بگویم که دست سازنده برای تغییر در رمان باز است و دست رمان نویس هم برای به کلام کشیدن تصویر باز است و این اجازه را دارند.
شاید پایانی عجیب و غریب برای «زخم کاری»
با عنایت به اینکه حتی در جهان هم اختتام بندی سریال ها خیلی وقت ها ناموفق است، با روندی که در سریال «زخم کاری» پیش رفته چه اختتام بندی ای را می توانید برای آن پیش بینی کنید؟
این مساله یکی از ضعف های سریال سازی است که شاید در فیلم ها کمتر باشد. در غرب به حدی از سریال سازی رسیده اند که حالا حالاها ما کار داریم تا به آن حد برسیم اما به آنها هم اگر نگاه نماییم مخاطب یک دفعه در آخر انگار به قول قدیمی ها سنگ رو یخ می شود. حتی سریال معروف «بازی تاج و تخت»، سریال «مد من» و سریال پربیننده «بریکینگ بد» که همه این ها یک دفعه در قسمت آخر مثل یک سیلی بصورت بیننده می خورد.
در این مورد هم راستش را بخواهید من کاملا شک دارم و اصلا نمی دانم. چون همانطور که در پاسخ سوال قبل گفتم من روی شخصیت های این کتاب و روابط شان دقیق کار کرده ام و روی مکان ها هم کار کرده ام. مکانی که در اول رمان آمده، ویلای مالکی در کلاردشت است. این ویلا یک باغ بزرگ نسبتا سنتی و قدیمی است، با دیوارهای بلند و در بزرگ آهنی یا چوبی و یک تراس بزرگ دارد که رو به باغ است که داستان اصلا از این تراس آغاز می شود. این باغ در ادامه و در جایی که مقرر است پسر حاجی ریزآبادی را از آن جا ببرند نقش دارد. یعنی طوفانی در می گیرد که در آن صدای گرگ می آید، طوفانی است که درخت ها را می شکند، شیشه ها را خرد می کند، درها را به هم می کوبد و سبب وحشت می شود. این باغ دو مرتبه در جایی از رمان وجود دارد که مالکی به آن برمی گردد و متروک شدن و تنها ماندن باغ، برگ هایی که ریخته و همه این موارد در کتاب نقش بازی می کنند. بطور معمول تماشاچی ایرانی خیلی دوست ندارد که بداند در آخر چه می شود اما به این مساله اشاره کنم که این باغ در آخر کتاب من یک نقش اساسی دارد. بدین سبب ویلایی که مهدویان برای مالکی برگزیده به هیچ وجه آن ویلایی نیست که در کتاب وجود دارد که صحنه نهایی بتواند در آن جا رخ دهد. مورد بعدی این است که با کاراکترهای اضافی که مهدویان به داستان وارد کرده، همچون سمیرا که این زن واقعا غیرقابل کنترل است و اگر عوامانه بخواهیم بگوییم حالت خل و چل پیدا کرده، یا برای مثال منصوره که اصلا در کتاب وجود ندارد، چونکه در کتاب شخصیت منصور هست که پسر ریزآبادی است؛ و یا ناصر که باز ناصر هم واقعا یک سایکوپات نشان داده می شود. ناصر در کتاب یک جوان پرشر و شور و جاه طلب و بسیار لوس است یعنی همان برداشتی که ما از آقازاده ها داریم. من حقیقتا نمی دانم که چطور می خواهند تمام کنند. یعنی من فکر می کنم شاید همانطور که گفتید یک اختتام عجیب و غریب از کار درآید. من مطمئن هستم که صحنه باغ در این سریالی که من دارم می بینم از دست رفته است، حالا اینکه در پایانِ داستان مالکی را به کجا ببرند، من اصلا نمی توانم تصور کنم و راستش را بخواهید چیزی نمی دانم.
منبع: علی جون
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب