وحدت چطور ممکن است؟
علی جون: وحدت گرایی تحت شرایطی ناممکن جلوه می کند، اما نیاز ضروری یک جامعه برای ادامه حیات است.
- دو نگاه می تواند وحدت را ناممکن جلوه دهد:
اول: یک روح در چند کالبد! تصور بعضی از وحدت اینست که اگر بخواهیم وحدت نماییم باید یک روح در چند بدن باشیم. چنین دیدگاهی به شکل فرضی هم ناممکن است. هیچ دو برادری یکسان نیستند، هیچ زن وشوهری همگون نیستند؛ اثر انگشت هر انسانی مختص خود اوست. در چنین شرایطی همیشه میتوان محلی از اختلاف و تفاوت را پیدا کرد. این دسته افراد به صورت طبیعی وحدت را شدنی نمی دانند.
شناسایی این جریان سخت نیست. آنها که خیلی ساده و روان می پرسند با فلان جریان که می گوید بنشینیم و با آمریکا مذاکره نماییم چه طور می توان وحدت کرد از همین جنس هستند. یا آنها که می گویند کسی که اعتقاد به تولید داخل ندارد قابل وحدت نیست همین گونه می اندیشند. این دست سؤالات مشخصه بارز این جریان است.
این جریان به صورت واضح به جریان ضد وحدت تبدیل می شود. نه این که واقعاً مخالف وحدت باشند، اما حس می کنند امکان وحدت وجود ندارد. شاید اسم این جریان را نباید «جریان» بگذاریم چون که فردفرد و جداجدا یک جور می اندیشند و حتی در این دیدگاه هم نمی توانند وحدت کنند. این افراد وحدت را یک تاکتیک سیاسی تحلیل می کنند و همان تاکتیک را هم چندان عملیاتی نمی بینند و عوارض آنرا به مزایای آن غالب می دانند.
دوم: تکثرگرایی افراطی! جریان دوم که با ظاهری آراسته تر ضد وحدت می شود همان جریانی است که به تصور خود می خواهد واقع بین باشد و بگوید هر جامعه ای به خصوص جامعه ایران یک جامعه متکثر است و دیدگاه های متفاوت باید به شکل جداجدا محترم باشند.
برداشت این جریان از وحدت، ازبین رفتن هویت های اختصاصی و هضم شدن در یک کالبد کلی است. مهم ترین شاخصه این جریان شعار هایی از جنس احترام به هویت ها است. این افراد مدام دم از احترام به دیدگاه های مختلف می زنندو در میدان عمل مخالف وحدت رفتار می کنند و البته در آخر این جاده فکری چیزی جز پلورالیسم فرهنگی، سیاسی و اجتماعی که منجر به تجزیه هویتی می شود نیست.
کدام فهم از وحدت امکان تحقق دارد؟ یک سازه ساختمانی را درنظر بگیرید. ملاتی از سیمان و ماسه و آب حول میل گرد هایی سفت می شود و استقامت پیدا می کند. فهم اجتماعی از وحدت یعنی پیداکردن محور هایی برای ساخت یافتن حول آن محور ها به نحوی که هر کس بتواند با مختصات کلی خود در جای مناسبی قرار بگیرد.
در این دیدگاه ضرورتی ندارد همه مانند هم باشند و البته به این معنا هم نیست که «موسی به دین خود، عیسی به دین خود»! محور های اساسی را باید یافت و از آن محور ها عدول نکرد.
در شرایط فعلی یکی از مهم ترین محور هایی که میتوان حول آن وحدت کرد مساله «ایران» هست. «ای ایران بخوان» یعنی ایران هم با اسلام ممزوج است و هم مقابل دشمن ایستاده است. همه می دانند وحدت حول ایران نجات بخش است و این کاملا فهم شده است.
صورت بندی رهبرانقلاب از محور های وحدت رهبر انقلاب سال ۱۳۷۹ نیز یک مرتبه صورت بندی مشخصی از این محور های وحدت برای فعالان سیاسی بیان نمودند. آن سال ها که برای جریان انقلابی سالهای سختی بود و عملا باقدرت گیری اصلاح طلبانی که مشخص بود به دنبال عبور از انقلاب اسلامی بودند کشور درگیر فتنه های جدی شد. هم تحولات مجلس ششم و هم فتنه ۱۳۷۸ بسیاری را نگران کرد. حسین فدایی در مصاحبه ای می گوید رهبر انقلاب برخی را خواستند و فرمودند بروید میان خودتان وفاق کنید؛ با هر کسی که «اسلام» و «انقلاب» و «امام (ره)» و «ولی فقیه» را قبول دارد وفاق کنید.
این دیدگاه یعنی گستره وسیعی از دیدگاه ها که در این چارچوب می گنجد قابل وحدت و وفاق است. این برداشت از وحدت یک معنای ضمنی در خود دارد و آن این که جامعه می تواند لایه بندی باشد. لایه بندی جامعه یعنی کسی که می گوید می توانیم برویم و با آمریکا هم مذاکره نماییم لزوماً دشمن نیست پس نباید همان گونه که با دشمن مواجه می شویم با این جریانات هم مواجه بشویم. مواجهه وحدت گونه با این دیدگاه می شود همانند مواجه شدن یک خانواده با عضوی از خانواده که حال دیدگاهی متفاوت دارد. همان دلسوزی، همان محبت، همان تعهد، همان احساس دین، همان احساس تکلیفی که یک برادر نسبت به برادر خود دارد اینجا به میدان می آید. این وضعیت را می توان برداشتی از وحدت دانست!
منبع: فارس
این افراد وحدت را یک تاکتیک سیاسی تحلیل می کنند و همان تاکتیک را هم چندان عملیاتی نمی بینند و عوارض آن را به مزایای آن غالب می دانند.
دوم: تکثرگرایی افراطی! جریان دوم که با ظاهری آراسته تر ضد وحدت می شود همان جریانی است که به تصور خود می خواهد واقع بین باشد و بگوید هر جامعه ای بخصوص جامعه ایران یک جامعه متکثر است و دیدگاه های متفاوت باید بشکل جداجدا محترم باشند. لایه بندی جامعه یعنی کسی که می گوید می توانیم برویم و با آمریکا هم مذاکره نماییم لزوماً دشمن نیست پس نباید همان گونه که با دشمن مواجه می شویم با این جریانات هم مواجه بشویم. همان دلسوزی، همان محبت، همان تعهد، همان احساس دین، همان احساس تکلیفی که یک برادر نسبت به برادر خود دارد اینجا به میدان می آید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب سایت علی جون