هوش مصنوعی یار دانا یا ارباب پنهان!
به گزارش علی جون، هوش مصنوعی زندگی را آسان کرده، از مشاوره پزشکی و روانشناسی تا سرگرمی و هر مساله دیگری. اما پرسش اینجاست، آیا این دستیار باهوش همیشه در حد دوست می ماند یا روزی اربابمان می شود.
باشگاه خبرنگاران جوان - با همکارت، خواهرت یا همسرت به مشکل برخورده ای، نمی دانی با کی درد دل کنی، دفعه پیش که حرفایت را به دوستت گفته بودی، با بی اعتنایی گوش کرده بود و آخر سر هم تو را مقصر دانسته بود، برای همین دیگر میلی نداری با او حرف بزنی، گوشی را برمیداری و می روی سراغ چت جی پی تی. هم هر چه دلت می خواهد را بدون سانسور می گویی و هم خیالت راحت است به کسی نمی گوید، قضاوتت هم نمی کند و حق را هم به تو می دهد و چی از این بهتر؟
وسط روز احساس دل پیچه پیدا می کنی، یعنی چی شده، گوشی را بر می داری و از چت جی پی تی می پرسی، علل دل پیچه و راه درمان آن و او برایت مفصل می نویسد که بطورمثال عرق نعناع بخور یا فلان دارو را از داروخانه بگیر، آخر سر هم ازت می پرسد، می خواهی طرز تهیه عرق نعناع را آموزش دهم؟
بچه ات می آید و آغاز می کند به پرسیدن سوالات ریاضی و می خواهد مسائلش را حل کنی و بازهم چت جی پی تی...
یا کسی تولدت را تبریک می گوید، متن تبریک را به چت چی پی تی می دهد و می گویی یک جواب مناسب برایش بنویس، پس احساس خودت به او چه می شود؟ عکست را به چت جی پی تی می دهی و می گویی به من چه مدل مو و چه رنگ لباسی می آید و… و… و… و این تنفیذ کلی حق انتخاب ها و اختیار ها و علایق و سلایق توست که دو دستی سپرده ای به هوش مصنوعی.
چرا به هوش مصنوعی تکیه می کنیم؟ مؤسسه بروکینگز هم در این زمینه گفته که تا سال ۲۰۳۰ هوش مصنوعی می تواند اقتصاد جهانی را بشدت متحول کند و میلیارد ها دلار سود به همراه داشته باشد. اما پرسش اصلی این است: این دستیار باهوش مقرر است همیشه در خدمت ما باشد یا روزی کنترل زندگی ما را به دست می گیرد؟
زندگی مدرن با سرعت سرسام آور جلو می رود. کار های عقب مانده، استرس و کمبود زمان، همه ما را بسمت راه های سریع تر سوق می دهد. در چنین شرایطی، هوش مصنوعی درست مثل یک میان بر عمل می کند؛ کافی است یک سوال را تایپ کنید تا پاسخی فوری و آماده بگیرید.
پژوهشی پخش شده نشان داده است دانشجویانی که زیاد به هوش مصنوعی برای انجام تکالیف تکیه می کنند، به مرور قدرت تفکر مستقل شان کاسته می شود. وقتی مغز بداند همیشه پاسخی آماده وجود دارد، انگیزه ای برای تلاش و خلاقیت باقی نمی ماند.
این وابستگی فقط در حوزه درس و کار نیست. مطالعاتی نشان داده که نوجوانان چینی در زمان تنهایی یا غم، به گفت و گو با برنامه های هوش مصنوعی پناه می برند. نزدیک به یک چهارم آنها معتقد بودند این فناوری می تواند جای خالی دوستان یا خانواده را پر کند. اما روان شناسان هشدار می دهند این نوع ارتباط تنها مُسکن موقت است و در بلند مدت می تواند به افزایش اضطراب و افسردگی منجر شود.
راحتی خوشایند یا وابستگی پنهان؟ هوش مصنوعی درست مانند فست فود است: سریع و لذت بخش، اما اگر بی محابا به آن تکیه نماییم، پیامد های ناخوشایندی خواهد داشت. بطورمثال استفاده بیش از اندازه از این تکنولوژی در آموزش، توانایی حل مسئله و خلاقیت را تضعیف می کند. دانش آموزان و دانشجویان، با به کار گیری افراطی این تکنولوژی به جای یادگیری واقعی فقط تبدیل به یک ماشین کپی می شوند.
از منظر روانی هم، وابستگی بیش از اندازه به هوش مصنوعی می تواند احساس تنهایی را تشدید کند. پژوهشی در روانشناسی و مدیریت رفتار بیان می کند نوجوانانی که ساعات زیادی با چت بات ها گفت و گو می کنند، بیشتر از دیگران گرفتار اضطراب و ناامنی عاطفی می شوند. آنها به امید یافتن همدمی هوشمند به سراغ ماشین ها می روند، اما این رابطه مصنوعی جایگزین دوستی واقعی نمی شود.
چالش عدالت و قدرت یک بعد مهم ماجرا، عدالت اجتماعی است. این روز ها در رسانه های اجتماعی حجم زیادی از داده تولید می نماییم، اما بیشتر این داده ها به سود شرکت های بزرگ استفاده می شوند و خود ما سهمی از آن نداریم. برخی کارشناسان این وضعیت را «برده داری هوش مصنوعی» می نامند؛ جایی که انسان ها بدون این که بدانند، در خدمت این سیستم ها قرار می گیرند. حتی الگوریتم هایی که در دادگاه ها یا سیستم های امنیتی به کار می روند، می توانند مقابل برخی گروه ها تبعیض ایجاد کنند. صندوق بین المللی پول هم هشدار داده که ورود گسترده هوش مصنوعی به بازار کار می تواند میلیونها شغل را تغییر دهد و وابستگی اقتصادی به این فناوری را بیشتر کند.
مسئله دیگر اینست که این سیستم آن قدر پیچیده و درهم تنیده هستند که کاربران معمولی نمی دانند چه طور به تصمیم می رسند. به همین دلیل، خیلی ها تصمیم های این سیستم ها را بدون پرسش می پذیرند، مثل اطاعت از یک رییس نامرئی.
کنترل از دست رفته! اما همه چیز دست ماست. اگر طراحان هوش مصنوعی شفاف باشند و پاسخگو باشند، کاربران می توانند بفهمند چرا یک تصمیم گرفته شده و چه کسی مسئول پیامد های اشتباه است. در آموزش هم میتوان هوش مصنوعی را ابزار کمکی دانست، نه جایگزین فکر کردن. مدارس و دانشگاه ها می توانند با آموزش سواد دیجیتال به دانش آموزان نشان دهند که این فناوری یک ابزار است، نه ارباب.
دولت ها هم در این راه نباید بی کار بمانند، همانطور که اتحادیه اروپا قوانینی برای کنترل فناوری های پرخطر وضع کرده و شرکت هایی مثل گوگل بدنبال توسعه سیستم های امن تر هستند. اگر هوش مصنوعی توضیح دهد چرا چنین پاسخی عرضه کرده، اعتماد کورکورانه کاربران کاهش پیدا می کند و آنها فعال تر و درست تر تصمیم می گیرند.
انتخاب با ماست هوش مصنوعی هم می تواند دوستی باهوش باشد که زندگی را ساده تر می کند، و هم می تواند اربابی خاموش باشد که کم کم تصمیم هایمان را به دست می گیرد. تحقیقات گوناگون نشان داده اند تکیه بی چون وچرا بر این فناوری می تواند خلاقیت، استقلال فکری و سلامت روان را تهدید کند. اما آینده هنوز در دستان ماست. با قوانین درست، آموزش مناسب و کمی دقت در انتخاب ها، می توانیم هوش مصنوعی را به خدمت بگیریم، نه این که برده آن شویم.
منبع: مهر
خلاصه اینکه هم هر چه دلت می خواهد را بدون سانسور می گویی و هم خیالت راحت است به کسی نمی گوید، قضاوتت هم نمی کند و حق را هم به تو می دهد و چی از این بهتر؟
وسط روز احساس دل پیچه پیدا می کنی، یعنی چی شده، گوشی را بر می داری و از چت جی پی تی می پرسی، علل دل پیچه و راه درمان آن و او برایت مفصل می نویسد که بطورمثال عرق نعناع بخور یا فلان دارو را از داروخانه بگیر، آخر سر هم ازت می پرسد، می خواهی طرز تهیه عرق نعناع را آموزش دهم؟
بچه ات می آید و شروع می کند به پرسیدن سوالات ریاضی و می خواهد مسائلش را حل کنی و بازهم چت جی پی تی...
یا کسی تولدت را تبریک می گوید، متن تبریک را به چت چی پی تی می دهد و می گویی یک جواب مناسب برایش بنویس، پس احساس خودت به او چه می شود؟ آنها به امید یافتن همدمی هوشمند به سراغ ماشین ها می روند، اما این رابطه مصنوعی جایگزین دوستی واقعی نمی شود.
چالش عدالت و قدرت یک بعد مهم ماجرا، عدالت اجتماعی است. حتی الگوریتم هایی که در دادگاه ها یا سیستم های امنیتی به کار می روند، می توانند مقابل برخی گروه ها تبعیض ایجاد کنند.
منبع: علی جون
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب سایت علی جون