چرا باید رده بندی سنی تماشای فیلم و سریال را جدی گرفت؟
حفظ چرخه فرهنگی حول محور نظام رده بندی سنی، منوط به نقش آفرینی فعال سه بازیگر اصلی، یعنی تولیدکننده، توزیع کننده و مصرف کننده است و ادامه حیات آن مستلزم تنظیم این روابط توسط سیاستگذاران و مفاهمه بهتر توسط خبرنگاران خواهد بود.
به گزارش علی جون به نقل از ایسنا، رده بندی سنی آثار فرهنگی، باآنکه یک تجربه قدیمی در سطح جهان به حساب می آید و الان تا حد زیادی از سوی والدین، مربیان آموزشی و حتی کودکان و نوجوانان پذیرفته شده است اما در ایران نه سابقه چندانی از این طرح وجود دارد و نه کارنامه موفقی از طرح رده بندی سنی به چشم می خورد.
شاید بارها در خلال فیلمها و سریال های اروپایی و آمریکایی با یک صحنه تکراری ولی فرهنگ ساز روبرو شده باشیم. صحنه ای که پدر و مادری درحال تماشای محتوایی در تلویزیون هستند و از کودک خود می خواهند که آنها را ترک کند یا محتوایی متفاوت در اختیار او قرار می دهند؛ رفتاری که به یک قانون نه چندان جدید بازمی گردد و آن رده بندی سنی آثار فرهنگی است. رده بندی سنی آثار فرهنگی، باآنکه یک تجربه قدیمی در سطح جهان به حساب می آید و الان تا حد زیادی از سوی والدین، مربیان آموزشی و حتی کودکان و نوجوانان پذیرفته شده است اما در ایران سابقه چندانی از این طرح وجود ندارد.
با وجود همه کاستی ها در اجرای قانون رده بندی سنی در ایران و درونی نشدن این قانون در بین مخاطبان آثار فرهنگی ـ هنری، در شرایطی که با حجم زیادی از تولیدات فرهنگی بخصوص فیلم و سریال روبه رو هستیم، این قانون را باید بعنوان تنها راه موجود برای مصرف بهتر آثار فرهنگی دانست.
شاید مرور چند نکته درباره کارکرد رده بندی سنی بهتر بتواند نسبت رابطه میان تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان را با آثار فرهنگی بخصوص آثار فرهنگی و هنری تصویری مشخص نماید.
در سطح اول تولیدکنندگان هستند که باید نسبت خویش را با رده بندی سنی مشخص کنند. رده بندی سنی را میتوان راهی برای تولید محصول بهتر دانست. گاهی به اشتباه رده بندی سنی، بعنوان راهی برای دورزدن اخلاقیات و یا نمایش صحنه های خشن تصور می شود.
البته نمی توان منکر ضرورت نمایش صحنه های متفاوت در آثار با رده بندی سنی متعدد به علت افزایش بار معنایی و حسی در تولیدات فرهنگی شد؛ چون در تعریفی میتوان رده بندی را ابزاری برای فراغ بال تولیدکننده یک محصول فرهنگی جهت تقریب محتوای محصول خود با آنچه که در عالم واقع صورت می گیرد دانست. بعنوان مثال در تولید آثار استراتژیک و یا تاریخی همچون «شبی که ماه کامل شد»، «به وقت شام»، «مختارنامه» و... ضرورت نمایش صحنه های خشن به منظور به تصویر کشیدن درست وقایع، امری انکارناپذیر است.
بنابراین نظام رده بندی سنی را نه تنها نباید مجوزی برای نمایش موارد غیراخلاقی دانست بلکه این قانون راهی است برای ارتقاء تولید؛ عرضه این تعریف و رسیدن به یک چارچوب منطقی، می تواند تنظیم کننده رابطه میان منتقدان و یا خبرنگاران با هنرمندان و تولیدکنندگان آثار فرهنگی هم باشد. گسترش فهم مشترک از مفهوم رده بندی سنی و یکپارچگی در نحوه مواجهه با این قانون، هم امکان تولید بهتر را به فیلمساز می دهد و هم نقد منتقدان را دقیق تر می کند.
در سطح دیگر، سیاست گذاران و توزیع کنندگان آثار فرهنگی باید توجه نمایند که شاخص ها و معرفه های رده بندی سنی، متناسب با زیست بوم و اتمسفر فرهنگی میان هر کشور، باید تغییر کند. در واقع، منطقی نخواهد بود اثری که در کشور تولیدکننده با رده بندی سنی خاصی انتشار یافته به دست مصرف کننده در کشوری دیگر، با همان رده بندی برسد. این صدمه به طور عمده در میان انیمیشن های حوزه کودکان و یا عرضه تعریف واحد از رده بندی +۱۸ به چشم می خورد؛ بنابراین استناد به رده بندی موجود آثار فرهنگی که از کشورهای دیگر به دست مخاطبان ایرانی می رسد، نه تنها کافی نیست بلکه برخلاف منطق رده بندی سنی خواهد بود.
اما سومین گروه، مخاطبان هستند. معمولا پدرها و مادرها را بعنوان مخاطبان نظام رده بندی سنی در نظر می گیرند. نقش مهم والدین درونی کردن این قانون (که بهتر است با عنوان خشک قانون آنرا تعریف نکنیم و تجویز مشاوران بدانیم) در فرزندانشان است که معمولا در رویارویی با یک اثر فرهنگی انتخاب کننده نیستند. نخستین ارتباط کودکان و نوجوانان با آثار فرهنگی در این دوره شکل می گیرد که استفاده از منطق اقناع با ادبیات در رابطه با این سنین، می تواند آنها را از خطرات احتمالی روحی و یا صدمه های ناشی از عدم مواجهه درست با یک صدمه رفتاری همچون توهین کلامی، خشونت، مصرف دخانیات و... حفظ کند.
در واقع اجرای نظام رده بندی سنی از جانب والدین را باید یک وظیفه تربیتی تلقی نمود که مقرر است با آن مصرف بهتر یک محصولات فرهنگی، متناسب با سن، ذائقه و محتوای مورد نیاز را به کودکان و نوجوانان آموزش دهند؛ همانطور که یک ماده غذای شاید برای کودک مناسب نباشد و یا والدین در کنار فرزندان شان از بازگو کردن بعضی از نکات، امتناع می کنند، یک محصول فرهنگی هم امکان دارد، جهت تماشای کودکان و یا نوجوانان مناسب نباشد.
حفظ چرخه فرهنگی حول محور نظام رده بندی سنی، منوط به نقش آفرینی فعال سه بازیگر اصلی، یعنی تولیدکننده، توزیع کننده و مصرف کننده است و ادامه حیات آن مستلزم تنظیم این روابط توسط سیاستگذاران و مفاهمه بهتر توسط خبرنگاران خواهد بود.
منبع: علی جون
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب