جام نقره ای کشف شده در فلسطین، راوی قدیمی ترین قصه آفرینش جهان است
به گزارش علی جون، جام نقره ای ۴٬۳۰۰ ساله ای که در فلسطین کشف شده است، قدیمی ترین تصویر شناخته شده از اسطوره آفرینش را به نمایش می گذارد.
جام نقره ای ۴٬۳۰۰ ساله ای که در فلسطین کشف شده است، قدیمی ترین تصویر شناخته شده از اسطوره آفرینش را به نمایش می گذارد: داستان پیدایش نظم در دل آشوب.
اثر هنری حکاکی شده روی یک جام نقره ای با قدمت ۴٬۳۰۰ سال که در کرانه باختری فلسطین کشف شده، امکان دارد قدیمی ترین بازنمایی تصویری شناخته شده از اسطوره ی آفرینش جهان باشد. محققان باور دارند این نقوش، داستان تشکیل جهان از دل آشوب اولیه را به تصویر می کشند.
ابرت هارد زانگر از بنیاد مطالعات لوییان در سوئیس که سرپرستی پژوهش رمزگشایی از جام باستانی را بر عهده دارد، شیفتگی خودرا از این کشف پنهان نمی کند: «فکر می کنم طراحی آن بی نظیر است. با چند خط ساده، داستانی خیلی پیچیده را روایت می کند.»
جام نقره ای که به جام «عین سامیه» (ˁAin Samiya) شهرت دارد، ۵۵ سال پیش در یک مقبره ی باستانی در نزدیکی رام الله کشف شد. جام حدود ۸ سانتی متر ارتفاع دارد و به نظر می آید دو صحنه ی مجزا روی آن حک شده است. در صحنه ی اول، ماری غول پیکر در مقابل موجودی ترکیبی (کیمرا) با تنه انسانی و پاهای حیوانی قد علم می کند. اما در صحنه ی دوم، مار شکست خورده روی زمین افتاده و بالای سرش، دو پیکر بطورکامل انسانی، خورشیدی بزرگ و خندان را در چیزی شبیه به یک قایق آسمانی نگه داشته اند.
تفسیر جدید تیم زانگر این است که صحنه ی اول نماد «آشوب» است؛ جایی که خدایی ضعیف (کیمرا) و خورشیدی بی قدرت در مقابل مار عظیم آشوب قرار دارند. صحنه ی دوم اما ظهور «نظم» را نشان می دهد: خدایان به صورت انسانی قدرتمند درآمده اند، آسمان ها از زمین جدا شده اند (با نماد قایق آسمانی) و خورشید قدرتمند بر مار شکست خورده ی آشوب حکمفرما است.
تفسیر تازه نظریه های پیشین را به چالش می کشد. باستان شناسان در دهه ۱۹۷۰ میلادی این نقوش را به اسطوره ی آفرینش بابلی «اِنوما اِلیش» نسبت داده بودند. اما زانگر و همکارانش اشاره می کنند که جام عین سامیه حدود هزار سال قدیمی تر از نخستین نسخه ی شناخته شده از آن اسطوره است و برعکس داستان بابلی، هیچ صحنه ی نبردی روی آن دیده نمی شود.
تیم پژوهشی برای تأیید نظریه ی خود به شواهد دیگری نیز اشاره می کند. آنها می گویند متون خط میخی هم عصر با جام وجود دارند که از جدایی آسمان و زمین توسط خدایان سخن می گویند. شگفت انگیزتر این که نقشی از یک «قایق آسمانی» مشابه آن چه روی جام است، بر ستونی در محوطه ی ۱۱۵۰۰ ساله «گوبکلی تپه» در ترکیه امروزی نیز حک شده است. زانگر می گوید: «این ۷ هزار سال قدیمی تر از جام است» و امکان دارد نشان دهنده ی ریشه مشترک و خیلی کهن تر این اساطیر آفرینش در منطقه ی هلال حاصلخیز باشد.
با این حال، همه با این تفسیر تازه موافق نیستند. یان لیسمان، پژوهشگر مستقل، باور دارد این نقوش امکان دارد فقط حرکت روزانه ی خورشید را نشان دهند، نه لزوماً «آغاز» یا «آشوب» کیهانی. سیلوانا شروئر از دانشگاه برن نیز ضمن پذیرش احتمال ارتباط نقوش با آفرینش جهان، ایده ی وجود یک ریشه ی مشترک برای تمام اساطیر منطقه را «حدس و گمان» می داند.
پژوهش در نشریه ی Ancient Near Eastern Society Ex Oriente Lux انتشار یافته است.
منبع: زومیت
بطور خلاصه جام نقره ای ۴٬۳۰۰ ساله ای که در فلسطین کشف شده است، قدیمی ترین تصویر شناخته شده از اسطوره آفرینش را به نمایش می گذارد: داستان پیدایش نظم در دل آشوب.
اثر هنری حکاکی شده روی یک جام نقره ای با قدمت ۴٬۳۰۰ سال که در کرانه باختری فلسطین کشف شده، امکان دارد قدیمی ترین بازنمایی تصویری شناخته شده از اسطوره ی آفرینش جهان باشد. آنها می گویند متون خط میخی هم عصر با جام وجود دارند که از جدایی آسمان و زمین توسط خدایان سخن می گویند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب سایت علی جون