ضرورت رعایت اخلاق رسانه ای و تأثیر آن بر جامعه
به گزارش علی جون علی متقیان: ایسنا. اخلاق رسانه ای در جامعه اسلامی، از درون فرهنگ اسلامی سر برمی آورد، پس ضرورت دارد تا با نگاهی به دو واقعه تاریخی مذهبی با استناد به کلام الله قرآن مجید، اهمیت و ضرورت اصل اخلاق رسانه و تأثیر آن بر اخلاق جامعه را بیش از پیش آشکار نماییم.
سال ششم هجرت است، پیامبر(ص) در غزوه بنی مصطلق با موفقیت هایی مواجه می شود و در نهایت این طایفه یهودی مسلمان می شوند و جزو محدود یهودیانی هستند که دسته جمعی و قبیله ای اسلام را پذیرفتند. در راه بازگشت از غزوه بنی مصطلق، اتفاقی افتاد که بعد از شرح آن، به آیاتی که نازل شده است اشاره خواهد شد.
در راه بازگشت از این غزوه، هنگام توقف در منزلی، بین دو جوان مهاجر و انصار بر سر کشیدن آب از چاه اختلافی می افتد. هر دو جوان هستند و اختلاف آنان بالا می گیرد. همراهان، گِرد این دو جوان جمع شدند و نظر دادند تا در نهایت حق به جوان مهاجر داده شد و جوان انصاری محق شناخته نشد.
«عبدالله بن ابی» که خود انصاری بود و مدعی و قرار بود پیش از آشنایی مردمان یثرب به بزرگی مدینه برسد و آشنایی با پیامبر(ص) و مسلمان شدن مردم مدینه مانع از رسیدن او به بزرگی مدینه شده بود، در صحنه حاضر شد و با دیدن محکومیت جوان انصاری، کلماتی را بر زبان راند که در شأن مسلمانان نبود. او با دیدن به حق بودن مهاجران، بر سر مسلمانان منت نهاد و فریاد زد اینها تا روز گذشته جایی نداشتند به آنها جا دادیم، ذلیل بودند به آنان عزت دادیم و ما آنها را بزرگ کردیم! حالا بر ما شورش می کنند؛ اصطلاحی هم به کار برد که از بیان آن صرف نظر می شود و ادامه داد که به مدینه برگشتیم این مهاجران را که ذلیل بودند و عزیزشان کردیم به ذلت می نشانیم.
جوانی که شاهد رجزخوانی عبدالله بن ابی بود با شنیدن سخنان عبدالله سریعا خدمت پیامبر (ص) رسید و ماجرا را بازگو کرد و گفت عبدالله در جمع مسلمانان به طرفداری از انصار چنین سخنانی را بر زبان رانده است!
عبدالله تا باخبر شد که خبر به پیامبر (ص) رسیده است، خودرا به ایشان رساند و سخنان این جوان را رد کرد و اظهار نمود چنین نگفته ام!
حالا پیامبر مواجه می باشد با دو خبر؛ یک خبر که جوانی برایش آورده و یک انکار از طرف شخص معتبر و صاحب نام. (واقعه ای که ما در کار خود بارها و بارها با آن مواجه بوده ایم که آنکه قدرت بالاتری دارد خبر را انکار می کند و خبرنگار که مظلوم تر است، محکوم شخص قدرتمند!!)
اما خاصیت بی همتای رسول الله این است که به دریای وحی و جبرییل امین متصل است. بر این اساس «آیه 8 سوره منافقون» شاهد صداقت خبر جوان و رد سخنان عبدالله است. «و یقولون لأن رجعنا الی المدینه لیخرجن الاعز منها الاذل» می گویند اگر به مدینه برگردیم آنها را که عزیز کردیم را به ذلت می کشانیم. "ولله العزه لرسوله و للمومنین "عزت برای خدا و رسول خدا و مومنان است "و لکن المنافقین لایعلمون" این را منافقان و دورویان نمی دانند.
با نزول این آیه مشخص شد که جوان خبرنگار به درستی گزارش کرده و عبدالله بن ابی که خبر صحیح را انکار می کرد بعنوان منافق ارائه شد. حال بعد از این آیه چه اتفاقی افتاد دیگر در ارتباط با بحث ما نیست.
ذکر این شاهد قرآنی بر این خاطر بود که همیشه و در همه جا حتی کنار منبع وحی و فرستاده خدا هستند کسانی که در مقابل خبر صحیح موضع گرفته و خبرنگار را متهم می کنند.
نمونه دیگری هم در قرآن داریم که اتفاقا این نمونه هم به طایفه بنی مصطلق ارتباط دارد. اشاره شد که طایفه بنی مصطلق مسلمان شدند و دلیل آنرا هم ترغیب یکی از همسران پیامبر که از این طایفه بود نوشته اند. این طایفه مسلمان آماده پرداخت زکات بودند. پیامبر ولید بن عقبه را نزد این طایفه فرستاد تا زکات مورد نظر را جمع آوری و برای مدینه ارسال دارد. وقتی مسلمانان طایفه بنی مصطلق باخبر شدند نماینده پیامبر برای جمع آوری زکات به منطقه آنان می آید. بنا بر رسم و رسوم خود، همه از محل سکونت خود برای استقبال بیرون آمدند و از دور جمعیت کثیری نشان می داد. ولید بن عقبه (همان کسی که بعدها در زمان خلافت عثمان حاکم کوفه شد و بدلیل مستی نماز بامداد را 4 رکعت خواند) با دیدن جمعیت احساس کرد برای جنگ و دستگیری او آمده اند! از ادامه راه خودداری کرد و سریعا خودرا به مدینه رساند و اطلاع داد طایفه بنی مصطلق آماده جنگ هستند و به طرف مدینه در حرکت.! هم زمان دو نفر از طایفه بنی مصطلق خودرا به پیامبر رساندند که ما به استقبال نماینده شما آمده بودیم و ایشان را در نزدیکی خود دیدیم که یکباره بازگشت!!. بازهم پیامبر با دو خبر متضاد روبرو شد! یک خبری از طرف ولید که این طایفه آماده حمله به مدینه شده و خبر دیگر اینکه به استقبال آمده بودیم!
بازهم جبرییل فرود آمد و با نزول آیه ای خطاب به همه مومنان تکلیف خبر را مشخص کرد. "یاایهاالذین آمنوا اذ جاء کم فاسق بنبا فتبینوا" ای کسانی که ایمان آورده اید اگر فاسقی برایتان خبر آورد آنرا به خوبی بررسی کنید. "ان تصیبوا قوما بجهله" مبادا به خاطر ندانستن خبر غلط به گروهی لطمه برسانید. "فتصبحوا علی ما فعلتم نادمین" پس از آنچه کرده اید پشیمان شوید.
با نزول «آیه 6 سوره حجرات»، تشخیص خبر صحیح از ناصحیح مورد تاکید قرار گرفت و ولید که حامل خبر ناصحیحی بود بعنوان فاسق شناخته شد.
هدف ار طرح این دو واقعه و استناد آن به کلام الله مجید و شان نزول آیات و وقایع تاریخ پیرامون آن، این است که در وادی خبر حساسیت هایی وجود دارد که بر طبق آن تصمیم های بزرگ و جدی توسط حاکمان گرفته می شود. متاسفانه امروز در دنیای مجازی که با آن مواجه هستیم و سرعت خبر رو به تزاید گذاشته و انتقال آن به سرعت برق شده است؛ بزرگترین صدمه ای که به جامعه زده می شود، انتقال خبر بدون بررسی و تبیین است بدون شناخت گوینده خبر که فاسق است یا صادق. متاسفانه در لحظه ای خبرها را منتقل می نماییم و هیچ به عواقب آن نمی اندیشیم.
منبع: علی جون
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب