شوگر ددی ها و شوگر مامی ها در ایران
علی جون: هنگامی که دسترسی به امنیت اقتصادی و پیشرفت منزلت اجتماعی با ارزش گذاری بر بدن و جذابیت ظاهری گره می خورد، بدن بدل به شیئی قابل مبادله می شود؛ چیزی که توان خرید، جلب توجه و کسب امتیاز اقتصادی دارد. این امر علاوه بر نگرانی های اخلاقی، زمینه هایی برای نابرابری قدرت و سلطه فراهم می آورد.
پریسا نقدی، دانشجوی دکترای جامعه شناسی، عضو انجمن جامعه شناسی ایران نوشت:
پدیده ای که در سالیان اخیر در قسمتی از جامعه ایران با عناوینی، چون «شوگر ددی» و «شوگر مامی» مطرح شده، گونه ای از رابطه عاطفی–اقتصادی است که در آن فرد دارای توان اقتصادی در ازای دریافت توجه عاطفی، همراهی یا جذابیت ظاهری فردی جوان تر، به او حمایت مالی یا هدایایی ارائه می کند. هرچند اشکال مشابهی از این مناسبات در تاریخ روابط انسانی مسبوق به سابقه است، ظهور آن در بستر رسانه های اجتماعی، اقتصاد توجه و مصرف گرایی نمایشی، این پدیده را به موضوعی قابل بررسی در عرصه جامعه شناسی بدن، اقتصاد جنسی و مطالعات صمیمیت تبدیل نموده است. فشار های اقتصادی، بیکاری و نااطمینانی شغلی، افزایش هزینه های مسکن و تحصیل و دشواری های ورود به بازار کار، برخی جوانان را به طرف سودجستن از این الگو به مثابه نوعی استراتژی بقا سوق می دهد.
در سوی دیگر، شبکه های اجتماعی با بازنمایی گسترده سبک های زندگی تجمل گرایانه، سفر های لوکس و هدیه محوری روابط، نوعی مقایسه دایمی میان کاربران به وجود آورده و میل تجربه مصرف گرایی ارتقایی را تشدید می کنند؛ میلی که در بسیاری موارد با امکانات واقعی زندگی جوانان همخوان نیست و همین شکاف، جذابیت روابط مبتنی بر حمایت مالی را زیاد می کند. از نظر نظری می توان این پدیده را با سودجستن از مفهوم سرمایه در اندیشه بوردیو بازخوانی کرد. بدن و جذابیت ظاهری در زمینه رسانه ای جدید، ظرفیت تبدیل شدن به سرمایه نمادین را می یابد و سپس می تواند در مبادله اجتماعی به سرمایه اقتصادی تبدیل شود؛ ازاین رو روابط شوگری نمود صریح تبدیل سرمایه جنسی- بدنی به سرمایه اقتصادیست. این پروسه با مفهوم «اقتصاد جنسی» که برنشتاین برای توصیف روابطی به کار می گیرد که در آن مرز میان فعالیت اقتصادی و رابطه عاطفی کمرنگ می شود، قرابت تحلیلی دارد. در چنین وضعیتی، صمیمیت نه به مثابه رابطه ای مبتنی بر برابری، اعتماد و پیوند عاطفی، بلکه به مثابه فرآیندی معاملاتی و قابل قیمت گذاری تجربه می شود.
کالایی شدن بدن یکی از پیامد های قابل تأمل این نوع روابط است. هنگامی که دسترسی به امنیت اقتصادی و پیشرفت منزلت اجتماعی با ارزش گذاری بر بدن و جذابیت ظاهری گره می خورد، بدن بدل به شیئی قابل مبادله می شود؛ چیزی که توان خرید، جلب توجه و کسب امتیاز اقتصادی دارد. این امر علاوه بر نگرانی های اخلاقی، زمینه هایی برای نابرابری قدرت و سلطه فراهم می آورد. اختلاف سن، جنسیت و سرمایه اقتصادی، روابط شوگری را مستعد ایجاد وابستگی عاطفی، کنترل، فشار روانی و حتی سوءاستفاده می کند و تعدادی از روابطی که شروع آنها مبتنی بر توافق داوطلبانه معرفی می شود، در عمل امکان دارد به ناامنی روانی و باج گیری عاطفی بینجامد.
تاثیر این پدیده بر تصور جامعه از رابطه زوجیت نیز شایان توجه است. چنانچه منطق رابطه عاطفی بر پایه مبادله اقتصادی و ارزش گذاری کالایی شکل گیرد، امکان آن وجود دارد که تصور ازدواج و زوجیت نیز از رابطه ای مبتنی بر مشارکت، تعهد و رشد مشترک، به الگویی معامله محور و نابرابر تقلیل یابد. در چنین شرایطی، اعتماد زناشویی و درک عمومی از روابط پایدار امکان دارد با فرسایش مواجه شود و ازدواج در تخیل اجتماعی به قراردادی اقتصادی فروکاسته شود که در آن امنیت مالی در مقابل جذابیت ظاهری یا توجه عاطفی قرار می گیرد.
بررسی این پدیده نیازمند نگاهی ساختاری بجای فقط اخلاق گرایانه است. تحلیل تشکیل و گسترش چنین مناسباتی بدون توجه به نابرابری اقتصادی و فقر پنهان جوانان، نبود آموزش سواد رابطه و سلامت جنسی، ضعف ارتباط والد-فرزند و فقدان الگو های واقع گرایانه از روابط سالم در رسانه ها ناکافی خواهد بود. مواجهه مسوولانه با این دگرگونی مستلزم تقویت آموزش عمومی درباره ی روابط، بهبود فرصتهای شغلی و اقتصادی برای جوانان و کاستن از انگ اجتماعی گفتگوی صادقانه درباره ی نیاز های عاطفی و جنسی است. در مجموع، روابط شوگر ددی و شوگر مامی نه یک اختلال فردی و نه فقط انحراف اخلاقی، بلکه قسمتی از تحولات گسترده تر در الگو های صمیمیت، بدن مندی و روابط قدرت در جامعه معاصر است. فهم این پدیده می تواند امکان بازاندیشی در این پرسش را فراهم آورد که جامعه چه طور به جوانان می آموزد دوست بدارند، چه طور انتخاب کنند و چه طور کرامت عاطفی و انسانی خودرا حفظ نمایند.
منبع: روزنامه اعتماد
پریسا نقدی، دانشجوی دکترای جامعه شناسی، عضو انجمن جامعه شناسی ایران نوشت:
پدیده ای که در سالیان اخیر در قسمتی از جامعه ایران با عناوینی، چون شوگر ددی و شوگر مامی مطرح شده، گونه ای از رابطه عاطفی–اقتصادی است که در آن فرد دارای توان اقتصادی در ازای دریافت توجه عاطفی، همراهی یا جذابیت ظاهری فردی جوان تر، به او حمایت مالی یا هدایایی عرضه می کند. فشار های اقتصادی، بیکاری و نااطمینانی شغلی، افزایش هزینه های مسکن و تحصیل و دشواری های ورود به بازار کار، برخی جوانان را به طرف سودجستن از این الگو به مثابه نوعی استراتژی بقا سوق می دهد.
در سوی دیگر، شبکه های اجتماعی با بازنمایی گسترده سبک های زندگی تجمل گرایانه، سفر های لوکس و هدیه محوری روابط، نوعی مقایسه دایمی میان کاربران ایجاد کرده و میل تجربه مصرف گرایی ارتقایی را تشدید می کنند؛ میلی که در بسیاری موارد با امکانات حقیقی زندگی جوانان همخوان نیست و همین شکاف، جذابیت روابط مبتنی بر حمایت مالی را زیاد می کند. بدن و جذابیت ظاهری در زمینه رسانه ای جدید، ظرفیت تبدیل شدن به سرمایه نمادین را می یابد و سپس می تواند در مبادله اجتماعی به سرمایه اقتصادی تبدیل شود؛ از این رو روابط شوگری نمود صریح تبدیل سرمایه جنسی- بدنی به سرمایه اقتصادیست.
منبع: alijoon.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب سایت علی جون